By Juan Forero and Michael Birnbaum
ΠΗΓΗ : www.washingtonpost.com
Μπουένος Άιρες – Οργή στους δρόμους, οι εργαζόμενοι χάνουν τις δουλειές τους, οι πιστωτές ζητούν τα λεφτά τους – αυτή είναι η Ελλάδα, όμως μια δεκαετία πριν το ίδιο έργο παιζόταν και στην Λατινική Αμερική.
Σε μια ιστορία που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την Ευρώπη, μια χώρα, η Ουρουγουάη, η οποία βρισκόταν στο χείλος της οικονομικής λήθης οργάνωσε μια γρήγορη, μεθοδική και διαπραγματεύσιμη απάντηση η οποία αναγέννησε την οικονομία της και σταμάτησε την απόσυρση καταθέσεων από τις τράπεζες. Μια άλλη, η Αργεντινή, παρέμεινε χαοτικά αφερέγγυα και αποτέλεσε το αποπαίδι για τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές αγορές.
Η περίπτωση μιας γρήγορης ή εύκολης λύσης μοιάζει εξαιρετικά απίθανη για την Ελλάδα, η οποία θα χρεοκοπούσε χωρίς καμία διεθνή υποστήριξη. Ταυτόχρονα, οι ηγέτες της συναντούν δυσκολίες στο να λάβουν όλα αυτά τα δραστικά μέτρα τα οποία οι ευρωπαίοι ηγέτες υποστηρίζουν ότι είναι αναγκαία.
Η αβεβαιότητα σχετικά με το ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης διατηρεί την πιθανότητα της ολοκληρωτικής παράδοσης της Ελλάδας στο χρέος της μετατρέποντας την σε απόβλητο της παγκόσμιας οικονομίας όπως έγινε και με την Αργεντινή.
Όμως, οι ιστορίες άλλων χωρών σε κρίση έχουν αποδείξει ότι είναι δυνατόν να περάσουν σκληρά μέτρα και ταυτόχρονα να υπάρξει ανάπτυξη.
Σήμερα, η μικρή Ουρουγουάη, με πληθυσμό μόλις 3,5 εκατομμύρια, είναι από τις αγαπημένες της Wall Street και η οικονομία της είναι παγκοσμίως μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες ενώ 10 χρόνια πριν είχε εξαναγκαστεί να ζητήσει από τους πιστωτές της να δεχθούν ένα 20% κουρέματος των χρεών της.
Ο Carlos Steneri, ένας οικονομολόγος ο οποίος επιτηρούσε την διαχείριση του χρέους ανέφερε ότι είχε συμφωνηθεί ότι ήταν ζωτικής σημασίας να αποκατασταθεί σύντομα η εμπιστοσύνη του κοινού υπό την απειλή μαζικών αποσύρσεων των καταθέσεων από τις τράπεζες. Τεχνικά, η Ουρουγουάη αμελούσε τις υποχρεώσεις της. Συνεργάστηκε όμως στενά με τις Η.Π.Α. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διαπραγματεύτηκε με τους κατόχους των ομολόγων και περιέκοψε μισθούς και συντάξεις.
Ο στόχος, είπε, ήταν να διασφαλιστεί ότι η φήμη της Ουρουγουάης θα παρέμενε ανέγγιχτη.
«Είμαστε μια χώρα γνωστή για την σοβαρότητά της, τον σεβασμό των συμβολαίων και των νόμων» είπε ο Steneri. «Δεν υπήρχε κανένα νόημα στο να το χάσουμε όλο αυτό. Αμελώντας τις υποχρεώσεις μας θα είχαμε κάποια οφέλη αλλά δεν θα ήμασταν πια μια αξιόπιστη χώρα.»
Μέχρι τώρα ωστόσο, η Ελλάδα έχει ανταποκριθεί στην κρίση με πολιτική παράλυση. Κανένας δημόσιος υπάλληλος δεν έχει απολυθεί, οι ιδιωτικοποιήσεις αναποτελεσματικών δημόσιων οργανισμών γίνονται με ρυθμό χελώνας ενώ η φοροδιαφυγή παραμένει αχαλίνωτη. Η απόφαση του πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου να ζητήσει δημοψήφισμα ( παρότι τελικά φαίνεται να υποχωρεί) θα επέφερε ένα γρήγορο τέλος στην προσπάθεια της χώρας να πληρώσει τα χρέη της, σε περίπτωση που οι ψηφοφόροι ψήφιζαν αρνητικά στην λήψη του πακέτου στήριξης.
Είναι ένα σενάριο το οποίο αρχίζει να ομοιάζει με ότι συνέβη στην Αργεντινή, της οποίας το έλλειμμα των 100 δις. δολαρίων τον Δεκέμβριο του 2001 ήταν το μεγαλύτερο στην παγκόσμια ιστορία.
Στην περίπτωση της Αργεντινής, πέντε πρόεδροι παραιτήθηκαν σε δύο βδομάδες, θανάσιμες συμπλοκές σόκαραν το Μπουένος Άιρες ενώ οι Αργεντινοί έχασαν τις οικονομίες μιας ζωής.
Πολύ αργότερα, η Αργεντινή έκανε μια προσφορά «take-it-or-leave-it» στους ομολογιούχους, προσφέροντας να πληρώσουν 35 σεντς στο δολάριο.
Σήμερα, η κυβέρνηση εξακολουθεί να χρωστάει περίπου 15 δις. δολάρια στους λεγόμενους σκληροπυρηνικούς πιστωτές ενώ έχει χάσει αμέτρητες δίκες σε δικαστήρια των ΗΠΑ για αποπληρωμές χρεών. Με την χώρα ακόμα μπλοκαρισμένη στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίων, η Αργεντινή ανέκαμψε από τον οικονομικό όλεθρο περισσότερο χάρη στην έκρηξη ζήτησης για τα αγροτικά προϊόντα της.
«Κανένας δεν συνιστά την προσέγγιση της Αργεντινή» λέει ο Arturo Porzecanski, ένας Ουρουγουανός οικονομολόγος και καθηγητής των διεθνών οικονομικών στο American University in Washington, D.C.
Από τη μεριά των ευρωπαίων χρηματοοικονομικών υπαλλήλων, η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να δεχθεί το πακέτο στήριξης που τους προσφέρεται από τους ευρωπαίους ηγέτες. Το πλάνο, το οποίο αναπτύχθηκε από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ, καλεί τους πιστωτές της Ελλάδας να δεχθούν μια μείωση του χρέους κατά 50%. (Μεγαλύτερο από αυτό της Ουρουγουάης αλλά μικρότερο από αυτό της Αργεντινής.)
Ακόμα και αν το πακέτο εγκριθεί , υπολογίζεται ότι οι δυστυχίες της χώρας θα παραμείνουν για δεκαετίες. Η χώρα είναι ανίσχυρη εξαιτίας των δεσμών της με το ευρώ, το οποίο δεν μπορεί να υποτιμηθεί ώστε να κάνει τις εξαγωγές της φθηνότερες, ενώ μία πιθανή φυγή από την νομισματική ζώνη είναι πιθανό να αποδειχθεί ακόμα πιο επώδυνη. Τα σκληρά προγράμματα λιτότητας που έχουν επιβληθεί από τους πιστωτές της χώρας έχουν και αυτά φτάσει στα όριά τους.
Κάποιες χώρες βρήκαν άλλους τρόπους να ξεπεράσουν τα προβλήματα με το χρέος τους.
Η Ισλανδία υποτίμησε την κορόνα κάνοντας έτσι τις εξαγωγές της φθηνότερες ενώ παράλληλα διέγραψε τα χρέη που διατηρούσαν τράπεζες που είχαν εθνικοποιηθεί το 2008. Εκατομμύρια δολάρια επενδύσεων εξαφανίστηκαν. Όμως τώρα, η οικονομία αναπτύσσεται και η κυβέρνηση εξέδωσε τον Ιούνιο ομόλογα, μόλις τρία χρόνια μετά την κρίση που πέρασε.
Στην Βαλτική, η Λεττονία έκανε μεγάλες περικοπές στον προϋπολογισμό της το 2009 συγκρατήσει το χρέος της και να βελτιώσει την πιστοληπτική της ικανότητα.
Τέλος, η Ουρουγουάη, της οποία η κρίση χρέους το 2002 ακολούθησε την κατάρρευση της Αργεντινής, αποφάσισε να εγγυηθεί στους πιστωτές της και έλαβε ένα βραχυπρόθεσμο δάνειο 1,5 εκ. δολαρίων μετά από διαβουλεύσεις με το υπουργείο οικονομίας των ΗΠΑ. Η απόσυρση των καταθέσεων σταμάτησε και περίπου 93% των πιστωτών δέχτηκε μια μείωση 20% σε αυτά που είχαν να λαμβάνουν, με τις πληρωμές να παρατείνονται για 5 χρόνια.
Πέντε μήνες αργότερα, η χώρα έπαιρνε διεθνή δάνεια, τονίζει ο Steneri, ο οικονομολόγος ο οποίος βοήθησε την Ουρουγουάη να διαχειριστεί το χρέος της και σύντομα ήρθε η έκρηξη ζήτησης από μέρους της Ασίας για σόγια, κρέας και διάφορα άλλα προϊόντα που παράγει η χώρα. Το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 7% από το 2003.
Ο Porzecanski υποστηρίζει ότι εάν οι ευρωπαίοι είχαν κινηθεί πιο γρήγορα για να σώσουν την Ελλάδα, θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί μια συναινετική συμφωνία, σαν αυτή της Ουρουγουάης, με ελάχιστες απώλειες για τους επενδυτές.
Αντίθετα, οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορεί μα δανείζεται στην ανοιχτή αγορά για περισσότερο από μια δεκαετία, ενώ υπάρχει ανησυχία για διάδοση της κρίσης και σε άλλες προβληματικές οικονομίες όπως αυτές της Ιταλίας και της Ισπανίας.
«Σε όρους ζημίας που θα υποστούν οι πιστωτές και σε όρους προβλημάτων που θα αντιμετωπίσει η ευρωζώνη, φαίνεται ότι η περίπτωση του ελληνικού χρέους θα έχει μια λύση ανάλογη με αυτή της Αργεντινής και όχι με αυτή της Ουρουγουάης,» λέει ο Porzecanski.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου